fbpx Түүхэн өөрчлөлт, түүхэн ололт
 
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2020/04/06-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.
Ангилал
Улс төр
Огноо
Унших
6 минут 0 секунд

Түүхэн өөрчлөлт, түүхэн ололт

Төрийн эрх барих дээд байгууллагын даргаар Г.Занданшатар сонгогдоод богино хугацаа туулсан ч энэ парламент түүхэнд үлдэхүйц үйл явдлын гэрч болон үлдлээ. Хууль тогтоох дээд байгууллагаасаа эхлээд төрийн дунд, бага шатанд хариуцлагын тогтолцоо бий болох, ард түмэн, амьдралын хөрсөн дээр буусан хууль, тогтоомжууд батлагдахаас эхлээд олон эерэг үзүүлэлт нийгэмд бий боллоо. Юу юуны өмнө энэ парламентын хийсэн түүхэн ажил бол удтал яригдсан Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлт юм.

Монгол Улсад Ардчилсан Үндсэн хууль батлагдсанаас хойш гучаад жилийн нүүрийг үзжээ. Энэ хугацаанд хуульд байгаа алдаа дутагдлыг засах, нэмж сайжруулах тухай яриа гарч, хөдөлгөөн хүртэл өрнүүлж байсан ч өөрчилж чадаагүй. Тиймдээ ч бидний амжилт, ололтоос гадна дэлхийн даяаршил, хүний ухамсар, нийгмийн хөгжлөөс улбаалсан хүндрэл, бэрхшээлтэй чамгүй тулгарч ирсэн гэдэгтэй маргах аргагүй.

Олон намын систем, олон ургалч үзэлтэй энэ нийгэмд Үндсэн хууль өөрчилнө гэдэг тийм ч амар ажил биш. Үндсэн хуулийн гол үзэл санаа болох ард түмний засаглах эрх алдагдсан, байгалийн баялгийн үр өгөөжийг иргэддээ тэгш хүртээх, зүй зохистойгоор ашиглах бодлого гажуудсан, засаглалын тогтолцооны хяналт, тэнцэл зохистой биш гээд олон зүйлийг засах, сайжруулах шаардлага зүй ёсоор тулгарч байсан ч улстөржилт, үл ойлголцлоос шалтгаалан хуулиа өөрчилж чадалгүй өнөөдөрт ирсэн. Харин энэ удаагийн парламент зоримог алхам хийж, 20 гаруй жил өрнөсөн ч шийдэлд хүрээгүй асуудалд цэг тавьж чадлаа. Тэр тусмаа Хууль тогтоох дээд байгууллагыг тэргүүлэн ажиллаж байгаа Г.Занданшатарын манлайлал, зүтгэл чухал нөлөө үзүүлснийг онцлон дурдах нь зүйн хэрэг. Тэрээр УИХ-ын дарга болохоосоо өмнө Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтөд санаа тавьж,  Зөвлөлдөх санал асуулгын тухай хуулийг санаачлан батлуулж, хэлэлцүүлэг, уулзалт, эрдэм шинжилгээний хурлууд зохион байгуулж, өөрчлөлт зайлшгүй болох тухай  үндэслэлүүдийг дэвшүүлж, эрдэмтэн мэргэд, хуулийн салбарынхантай нягт хамтран ажиллаж байв. УИХ-ын даргаар сонгогдсон эхний өдрөө тэрээр “Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтийг хийх нь миний зорилго” хэмээн тунхагласан. Хавар, зун, намар гээд гурван улирал дамнан өрнөсөн энэ том үйл хэрэгт Г.Занданшатарын улстөрчийн хат, мэдлэг боловсрол, хүлээц тэвчээр, мэдрэмж шийдэл онцгой үүрэг гүйцэтгэсэнтэй хэн ч маргахгүй биз ээ.

Өөрчлөлтөөр Үндсэн хуулийн 28.5 хувь буюу 70 зүйлийн 19 зүйл, 36 заалтыг хөндсөн. Ингэхдээ энэ удаагийн парламент 158 хоногийн турш тасралтгүй хэлэлцэн байж баталсан. УИХ эрдэмтэн судлаачидтайгаа зөвлөлдөж, улс төрийн нам, иргэний нийгмийнхэнтэй хэлэлцэж, ард түмэндээ танилцуулж, санал бодлыг нь авч, бүхий л түвшний ойлголцол зөвшилцлийг ханган ажилласны үндсэн дээр Үндсэн хуульдаа нэмэлт, өөрчлөлт оруулсан хэрэг. Олон ургальч бүхий улс төрийн хүчнүүд, эрх чөлөө мандуулсан энэ нийгэмд Үндсэн хуулийн өөрчлөлт хийнэ гэдэг амаргүй, баг болгон зангидаж, олон салаа мөчрийг нэг үндэснээс юм шиг цэцэглүүлнэ гэдэг яавч хүсэх ажил биш. Гэвч тэр зангидаж чадсан түүхэн гавьяатай хүн.   

Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтөөр төрийн алдагдсан нэр хүнд эргэж сэргэхээс гадна нийгмийн олон салбарт эерэг өөрчлөлт гарна гэж ард түмэн хүлээсэн нь талаар болсонгүй. Парламентын хийгээд төрийн албаны сахилга, хариуцлага, ёс зүй сайжирч, Засгийн газар тогтвортой ажиллаж, бодлогоо хэрэгжүүлэх боломж бүрдэж, шүүх засаглал хараат бус, шударга ажиллах боломжтой болж, нутгийн удирдлагын тогтолцоо боловсронгуй болох нь Монголын нийгмийн шаардлага, ард түмний хүсэмжлэл ч мөн билээ.

Байгалийн баялгийн ашиглалт ард түмэндээ ил тод байж, түүнээс олох орлого, хуримтлагдах өгөөжийг тэгш, шударгаар иргэддээ хуваарилах, түүнд ирээдүй хойч үеийнхнээ ч орхигдуулахгүй байх, ашигт малтмалыг хайх, олборлох, ашиглах үйл ажиллагаа нь иргэдийн эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах эрхийг хөндөхгүй байх нэн чухал өөрчлөлт хуульд орсон. Энэ бол Монголын ард түмний хүсэлт, шаардлага байсан юм. Учир нь ард түмний мэдэлд байх ёстой байгалийн баялаг цөөн, эрх мэдэлтэй хэсгийн гарт төвлөрч, хэдхэн гэр бүл, гаднынхны баяжих хэрэгсэл болж ирсэн нь хэний ч мэдэх асуудал. Үндсэн хуулийн энэхүү өөрчлөлт эрх зүйн хувьсгалыг араасаа дагуулна гэж эрхэм Спикер удаа дараа мэдэгдсэн. Энэ бол Үндсэн хуульд оруулсан  суурь өөрчлөлтүүд нийгмээ эрүүлжүүлэх, шударга ёсыг тогтоох, хуулиар засаглах шинэчлэл өөрчлөлтийн эх үндэс болно гэсэн үг юм. Тиймээс Монгол Улсын иргэн бүр Үндсэн хуульдаа оруулсан нэмэлт, өөрчлөлтийг хэрэгжүүлэхийн төлөө зүтгэх ёстой болж байна.

Шуурхай.мн

Өнөөдөр Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутгаар бороо, нойтон цас орно
Өнөөдөр Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутгаар бороо, нойтон цас орно
 
Ц.Даваасүрэн: Эрдэнэс Тавантолгойн $10 тэрбумын орлогоор цалин, тэтгэврээ нэмж байна. Үүнийг хувийн компаниуд хийхгүй
Ц.Даваасүрэн: Эрдэнэс Тавантолгойн $10 тэрбумын орлогоор цалин, тэтгэврээ нэмж байна. Үүнийг хувийн компаниуд хийхгүй
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2020/04/06-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.

Шинэ мэдээ

Ц.Даваасүрэн: Эрдэнэс Тавантолгойн $10 тэрбумын орлогоор цалин, тэтгэврээ нэмж байна. Үүнийг хувийн компаниуд хийхгүй

Ц.Даваасүрэн: Эрдэнэс Тавантолгойн $10 тэрбумын орлогоор цалин, тэтгэврээ нэмж байна. Үүнийг хувийн компаниуд хийхгүй

Уран зохиол, дуу хөгжим, технологийн хичээлийг сургалтын хөтөлбөрөөс хассан гэх мэдээллийг БШУ-ны сайд үгүйсгэв

Уран зохиол, дуу хөгжим, технологийн хичээлийг сургалтын хөтөлбөрөөс хассан гэх мэдээллийг БШУ-ны сайд үгүйсгэв

Чех улс нутаг дэвсгэрт нь үйл ажиллагаа явуулдаг Оросын суртал нэвтрүүлгийн сүлжээг илрүүлжээ

Чех улс нутаг дэвсгэрт нь үйл ажиллагаа явуулдаг Оросын суртал нэвтрүүлгийн сүлжээг илрүүлжээ

Зам талбайд тогтсон 92 тонн усыг сорууллаа

Зам талбайд тогтсон 92 тонн усыг сорууллаа

“УБТЗ” ХНН: Төмөр замчдаа нэн таатай нөхцөлөөр орон сууцжуулж байна

“УБТЗ” ХНН: Төмөр замчдаа нэн таатай нөхцөлөөр орон сууцжуулж байна

НҮБ: 2022 онд дэлхий даяар 800 сая хүн өлсөж байхад өдөр бүр нэг тэрбум таваг хоол хаягдаж байжээ

НҮБ: 2022 онд дэлхий даяар 800 сая хүн өлсөж байхад өдөр бүр нэг тэрбум таваг хоол хаягдаж байжээ

“Titanic” киноны гол дүрийн эмэгтэйг аварсан “хаалга“ $718,750-аар зарагджээ

“Titanic” киноны гол дүрийн эмэгтэйг аварсан “хаалга“ $718,750-аар зарагджээ

“Эрдэнэс Тавантолгой” компанийн ордын нөөц баялгийг 8.1 тэрбум тонноор батлав

“Эрдэнэс Тавантолгой” компанийн ордын нөөц баялгийг 8.1 тэрбум тонноор батлав

Москвагийн халдлагын дараа 100 гаруй хүн сураггүй алга болоод буйг мэдээллээ

Москвагийн халдлагын дараа 100 гаруй хүн сураггүй алга болоод буйг мэдээллээ

Цөмийн бөмбөг бүтээж, дэлхийг өөрчилсөн Оппенхаймер

Цөмийн бөмбөг бүтээж, дэлхийг өөрчилсөн Оппенхаймер

Тэтгэвэр тогтооход Утсаар ярьж, цахимаар хүсэлт өгдөг болох уу?

Тэтгэвэр тогтооход Утсаар ярьж, цахимаар хүсэлт өгдөг болох уу?

Энэтхэгийн сонгууль хамгийн өндөр өртөгтэй

Энэтхэгийн сонгууль хамгийн өндөр өртөгтэй

Эрүүл мэндийн салбарыг цахимжуулах төсөл хэрэгжүүлсэн компанийг АТГ-т шалгуулна

Эрүүл мэндийн салбарыг цахимжуулах төсөл хэрэгжүүлсэн компанийг АТГ-т шалгуулна

МАН-ын эмэгтэй нэр дэвшигчдийг Х.Булгантуяа, АН-ынхыг С.Одонтуяа өнгөлөх үү?

МАН-ын эмэгтэй нэр дэвшигчдийг Х.Булгантуяа, АН-ынхыг С.Одонтуяа өнгөлөх үү?

Монгол улсын ерөнхий сайд асан “бохир” мөнгөөр Манхэттэн дүүрэгт тансаг сууцнууд худалдаж авсныг тогтоожээ

Монгол улсын ерөнхий сайд асан “бохир” мөнгөөр Манхэттэн дүүрэгт тансаг сууцнууд худалдаж авсныг тогтоожээ

Илон Маскийг худалдаж авснаас хойш АНУ-д Твиттерийн хэрэглэгчийн тоо 20 гаруй хувиар буурчээ

Илон Маскийг худалдаж авснаас хойш АНУ-д Твиттерийн хэрэглэгчийн тоо 20 гаруй хувиар буурчээ

АНУ-ын Вашингтон муж тайчигчдын хөдөлмөрийн эрхийг хамгаалах хуультай болжээ

АНУ-ын Вашингтон муж тайчигчдын хөдөлмөрийн эрхийг хамгаалах хуультай болжээ

ПАРИС 2024: Францад олимп дуустал онц байдал зарлалаа

ПАРИС 2024: Францад олимп дуустал онц байдал зарлалаа

2024:Даатгалаар эмчлүүлэх боломжтой хувийн эмнэлгүүдийн шинэчилсэн жагсаалт

2024:Даатгалаар эмчлүүлэх боломжтой хувийн эмнэлгүүдийн шинэчилсэн жагсаалт

Хятадын Хөлбөмбөгийн Холбооны тэргүүн асан авлигын хэрэгтээ бүх насаар хоригдох ял сонсжээ

Хятадын Хөлбөмбөгийн Холбооны тэргүүн асан авлигын хэрэгтээ бүх насаар хоригдох ял сонсжээ

Эрчим хүчний хараат байдлаас гаргая гэсэн дээр АНУ-ыг түших нь зөв байх

Эрчим хүчний хараат байдлаас гаргая гэсэн дээр АНУ-ыг түших нь зөв байх

Москвагийн халдлагыг үйлдэгчид Украин руу биш, Беларусь руу зугтаж байсныг Лукашенко баталжээ

Москвагийн халдлагыг үйлдэгчид Украин руу биш, Беларусь руу зугтаж байсныг Лукашенко баталжээ

Балтиморын нурсан гүүрний орчимд аврах ажиллагаа үргэлжилж байна

Балтиморын нурсан гүүрний орчимд аврах ажиллагаа үргэлжилж байна

“Барилга барихаар II төрөх эмнэлгийн газар дээр хашаа барьсныг буулгана“

“Барилга барихаар II төрөх эмнэлгийн газар дээр хашаа барьсныг буулгана“

Нойр, ой санамж хоёр салшгүй холбоотой

Нойр, ой санамж хоёр салшгүй холбоотой

Цэцэд “цэвэр агаар” оруулж, “цэвэрлэгээ” хийх цаг болсон!

Цэцэд “цэвэр агаар” оруулж, “цэвэрлэгээ” хийх цаг болсон!

Хил дээр “саатуулагдсан” их хэмжээний эзэнгүй юань сонгуультай холбоотой юу?!

Хил дээр “саатуулагдсан” их хэмжээний эзэнгүй юань сонгуультай холбоотой юу?!

“Баавгай” нь ч байхгүй Баялгийн сангийн “арьсыг нь арав хуваана“ гэнэ үү

“Баавгай” нь ч байхгүй Баялгийн сангийн “арьсыг нь арав хуваана“ гэнэ үү

Монголд анх удаа Программ хангамжийн Харвардын сертификатыг ЕБС-даа авах боломжтой боллоо

Монголд анх удаа Программ хангамжийн Харвардын сертификатыг ЕБС-даа авах боломжтой боллоо

“Ачаа тээврийн ханш цар тахлын үеэс 5-6 дахин буурсан” гэв

“Ачаа тээврийн ханш цар тахлын үеэс 5-6 дахин буурсан” гэв

 
 
 



​​​​​​​

Эхлэл · Бидний тухай · Редакцийн бодлого · Холбоо барих
​​​​​​​© 2011 - 2023 Бүх эрх хуулиар хамгаалагдсан Шуурхай.мн

​​​​​​​