fbpx Жон Локк-ийн “Цагаан Суваргын Орд”
 
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2018/12/03-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.
Ангилал
Эдийн засаг Манай 76
Огноо
Унших
4 минут 44 секунд

Жон Локк-ийн “Цагаан Суваргын Орд”

Хуулийн засаглал мөхөхөд дарангуйлал эхэлдэг (when law ends, tyranny begins). 

ХУЛГАЙЧ, хууль зөрчиж хулгайчийг барьсан ЗАСАГЛАГЧ хоёулаа гэмтэн. 

Гэхдээ хор уршгийн хувьд зарчмын ялгаатай.  Хулгайч нийтээр амьдрах хуулийг зөрчсөн бол Засаглагчийн хувьд нийтээс олгосон эрх хэмжээг хэтрүүлсэнд оршино.  Хулгай хийсэн иргэнд зохих ялыг ногдуулах, хулгайн зүйлийг хураах эсвэл хулгайчийг нийтээс тусгаарлах байдлаар хор уршгийг нь хязгаарлаж болно.  Хуулиар зэвсэглэсэн Засаглагчидад энэ төрлийн хариуцлага хүлээлгэхэд тун хүндрэлтэй.  Учир нь хариуцлага тооцох мөчид бүгд ХУЛГАЙЧ болох аюултай.  ИРГЭН болон ЗАСАГЛАГЧ хоёул хуулийн дор орших ёстой.  Үүнийг Хуулийн Засаглал гэнэ.  Гэхдээ ЗАСАГЛАГЧИЙН хувьд ИРГЭНТЭЙ харьцуулахад илүү үүрэг хүлээх ёстой.  Үйлдэл бүр нь хуульчлагдсан байх, хуульд нийцсэн байх, хуулиа чанд мөрддөг байх дээд үүргийг ЗАСАГЛАГЧ хүлээх ёстой.   

Энэ бол хуулийн засаглалын мөн чанар. 

 

Байгаль дээр хэвтэж байгаа “ЧУЛУУ” хүний эзэмшилд очиход ӨМЧ болдог.

Харин хэн түрүүлж “ЧУЛУУГ” өөрийн эзэмшилд авснаар өмчлөгч болдог ахуйгаас нийгмийн гишүүн болсноор өмчлөх эрх хуулиар хамгаалагддаг.  Өмчлөх эрх бол хүний жам ёсны эрх, гагцхүү нийтээр амьдрах гэрээнд нэгдсэнээр хууль ёсны болсон төдий.  Энэ нь байгаль дээрээс олсон ЧУЛУУГАА гээсэн ч, хаясан ч, хэрэглэхгүй байсан ч хууль ёсны өмч байна гэсэн үг.  Бүртгэл бол өмчлөгчийн эрхийг хууль ёсны болгож буй баталгаа.  Тиймээс гэрчилгээ гэх баримтаар дамжуулан өмчлөгчийн эрхийг баталгаажуулдаг.  Энэ мэт өмч бол хувийн өмч юм.   

 

Гэтэл зарим баялаг мөн чанараараа өмчлөгддөггүй.  Жишээ нь агаар.  Нийтээрээ амьдрахад зайлшгүй шаардлагатай, хэрэгцээтэй, түүнчлэн нийтээрээ ашигладаг, үр шимийг нь хүртдэг баялаг бол мөн төрлийн баялаг юм.

  Жишээ нь гудамж, талбай, цэцэрлэгт хүрээлэн, магадгүй бэлчээр. Үүнийг нийтийн баялаг гэнэ. 

Эртнээс газар, түүний хэвлийн баялаг нийтийн баялаг байв. 

Харин өнөөдөр газрын хэвлийн баялгийг зарим улсад иргэнд өмчлүүлж байгаа бол зарим улсад өмчлүүлдэггүй.  Монгол Улсын хувьд газрын хэвлийн баялгийг иргэнд өмчлүүлдэггүй.  Харин тодорхой хугацаатайгаар ашиглуулдаг. Ашиглуулахаар олгосон баримтыг нь тусгай зөвшөөрөл гэнэ.  Тиймээс Монгол Улсад байгалийн баялаг бол ард түмний мэдэлд байх бөгөөд одоо ч ард түмний мэдэлд байгаа. 

Хувийн болон нийтийн өмч мөн чанараараа ялгаатай.  Хувийн өмчийн тухайд ТӨР бол өмчийг хууль ёсны болгож, хамгаалах үүрэг хүлээж байгаа институт болохоос өмч хуваарилагч биш юм.  Тиймээс ч хувийн өмч рүү халдахыг хуулиар ТӨРД хориглодог.  Нийтийн өмчийн тухайд  бол өөр.  ТӨР гэдэг институт нийтийн ашиг сонирхолд нийцүүлэн нийтийн өмчийг эзэмших, ашиглахад хяналт тавьдаг.  Өмчлөгч буюу НИЙТ ИРГЭД, өөрсдийн ашиг сонирхолд нийцүүлэн эзэмшүүлэх, ашиглуулах эрхийг ТӨРД хуулиар шилжүүлсэн.   

Хэрэв ТӨР хуулиар олгогдсон эрхээ урвуулсан, хэтрүүлсэн бол ТӨРД хариуцлага ногдуулах ёстой.  Өөрөөр хэлбэл хууль бус шийдвэр гаргасан, хуулиар олгосон эрхээ хэтрүүлэн эдэлсэн төр, түүний албан тушаалтанд хариуцлага тооцох ёстой.  

 

Үүний дараагаар нийтийн ашиг сонирхолд төрийн шийдвэр нийцэж байгаа эсэхэд дүгнэлт хийж, тусгай зөвшөөрлийг үргэлжлүүлэн ашиглуулах эсэхийг цэгнэх нь төрийн БҮРЭН ЭРХ мөн.  Гэхдээ энэхүү эрхээ мөн л хуулийн дор эдлэх ба “байгалийн баялгаас бий болох үр шимийг нийтээр, тэгш хүртэх” Үндсэн Хуулийн үзэл санаанд нийцүүлэх, хууль тогтоомжийн бусад актаар энэхүү үзэл санааг баталгаажуулахаас эхлэх ёстой.   Энэ бол хуулийн засаглал, Иргэн ба Засаглагч хуулийн дор оршиж буйн илрэл юм.  Үндсэндээ ХУЛГАЙЧ-ийг ХУУЛЬ зөрчиж барьсан тэр мөчөөс ДАРАНГУЙЛАЛ эхэлдэг гэж Жон Локк хэлжээ.   

 

Д.Баяр

Намын бүлгүүд хуралдана
Намын бүлгүүд хуралдана
 
Хакүхогийн дэвжээг хааж, бөхчүүдийг нь Исэгахама дэвжээ рүү шилжүүллээ
Хакүхогийн дэвжээг хааж, бөхчүүдийг нь Исэгахама дэвжээ рүү шилжүүллээ
Энэ мэдээ хуучирсан буюу 2018/12/03-нд нийтлэгдсэн мэдээ болно.

Шинэ мэдээ

Хакүхогийн дэвжээг хааж, бөхчүүдийг нь Исэгахама дэвжээ рүү шилжүүллээ

Хакүхогийн дэвжээг хааж, бөхчүүдийг нь Исэгахама дэвжээ рүү шилжүүллээ

Криптовалютын бизнесмэн Сэм Бэнкман-Фрид санхүүгийн луйврын хэргээр 25 жилийн хорих ял сонслоо

Криптовалютын бизнесмэн Сэм Бэнкман-Фрид санхүүгийн луйврын хэргээр 25 жилийн хорих ял сонслоо

Эртний Хятадын нутаг дэвсгэрийг захирч байсан хаан Сяньби гаралтай байсныг генетикийн судалгаагаар тогтоожээ

Эртний Хятадын нутаг дэвсгэрийг захирч байсан хаан Сяньби гаралтай байсныг генетикийн судалгаагаар тогтоожээ

П.Сайнзориг: Шинэ Зуунмод дагуул хотыг байгуулснаар Улаанбаатарын төвлөрөл, түгжрэл бүрэн шийдэгдэхгүй

П.Сайнзориг: Шинэ Зуунмод дагуул хотыг байгуулснаар Улаанбаатарын төвлөрөл, түгжрэл бүрэн шийдэгдэхгүй

Путин: Орос улс НАТО-гийн гишүүн орнуудад халдахгүй, гэхдээ F-16 онгоцтой баазууд руу нь довтолно

Путин: Орос улс НАТО-гийн гишүүн орнуудад халдахгүй, гэхдээ F-16 онгоцтой баазууд руу нь довтолно

Шувуу ажиллагааны хүрээнд Интерполоор эрэн сурвалжлагдаж байсан этгээдийг Серби улсаас авчирчээ

Шувуу ажиллагааны хүрээнд Интерполоор эрэн сурвалжлагдаж байсан этгээдийг Серби улсаас авчирчээ

Гал зогсоох тогтоол, улс орнуудын сэрэмжлүүлэг, экс Ерөнхий сайдын дуулиан өрнөсөн долоо хоног

Гал зогсоох тогтоол, улс орнуудын сэрэмжлүүлэг, экс Ерөнхий сайдын дуулиан өрнөсөн долоо хоног

Газар, лицензийн “наймаа”-ны сонсголд бэлдэх ажлын хэсгүүд хуралдахгүй УИХ-ын дарга ууртай байна

Газар, лицензийн “наймаа”-ны сонсголд бэлдэх ажлын хэсгүүд хуралдахгүй УИХ-ын дарга ууртай байна

Протокол: Төрийн өмчит компани байгуулахгүй гэж хуульчлах нь Үндсэн хуулийн зөрчил болох уу

Протокол: Төрийн өмчит компани байгуулахгүй гэж хуульчлах нь Үндсэн хуулийн зөрчил болох уу

Ц.Даваасүрэн: Эрдэнэс Тавантолгойн $10 тэрбумын орлогоор цалин, тэтгэврээ нэмж байна. Үүнийг хувийн компаниуд хийхгүй

Ц.Даваасүрэн: Эрдэнэс Тавантолгойн $10 тэрбумын орлогоор цалин, тэтгэврээ нэмж байна. Үүнийг хувийн компаниуд хийхгүй

Уран зохиол, дуу хөгжим, технологийн хичээлийг сургалтын хөтөлбөрөөс хассан гэх мэдээллийг БШУ-ны сайд үгүйсгэв

Уран зохиол, дуу хөгжим, технологийн хичээлийг сургалтын хөтөлбөрөөс хассан гэх мэдээллийг БШУ-ны сайд үгүйсгэв

Чех улс нутаг дэвсгэрт нь үйл ажиллагаа явуулдаг Оросын суртал нэвтрүүлгийн сүлжээг илрүүлжээ

Чех улс нутаг дэвсгэрт нь үйл ажиллагаа явуулдаг Оросын суртал нэвтрүүлгийн сүлжээг илрүүлжээ

Зам талбайд тогтсон 92 тонн усыг сорууллаа

Зам талбайд тогтсон 92 тонн усыг сорууллаа

“УБТЗ” ХНН: Төмөр замчдаа нэн таатай нөхцөлөөр орон сууцжуулж байна

“УБТЗ” ХНН: Төмөр замчдаа нэн таатай нөхцөлөөр орон сууцжуулж байна

НҮБ: 2022 онд дэлхий даяар 800 сая хүн өлсөж байхад өдөр бүр нэг тэрбум таваг хоол хаягдаж байжээ

НҮБ: 2022 онд дэлхий даяар 800 сая хүн өлсөж байхад өдөр бүр нэг тэрбум таваг хоол хаягдаж байжээ

“Titanic” киноны гол дүрийн эмэгтэйг аварсан “хаалга“ $718,750-аар зарагджээ

“Titanic” киноны гол дүрийн эмэгтэйг аварсан “хаалга“ $718,750-аар зарагджээ

“Эрдэнэс Тавантолгой” компанийн ордын нөөц баялгийг 8.1 тэрбум тонноор батлав

“Эрдэнэс Тавантолгой” компанийн ордын нөөц баялгийг 8.1 тэрбум тонноор батлав

Москвагийн халдлагын дараа 100 гаруй хүн сураггүй алга болоод буйг мэдээллээ

Москвагийн халдлагын дараа 100 гаруй хүн сураггүй алга болоод буйг мэдээллээ

Цөмийн бөмбөг бүтээж, дэлхийг өөрчилсөн Оппенхаймер

Цөмийн бөмбөг бүтээж, дэлхийг өөрчилсөн Оппенхаймер

Тэтгэвэр тогтооход Утсаар ярьж, цахимаар хүсэлт өгдөг болох уу?

Тэтгэвэр тогтооход Утсаар ярьж, цахимаар хүсэлт өгдөг болох уу?

Энэтхэгийн сонгууль хамгийн өндөр өртөгтэй

Энэтхэгийн сонгууль хамгийн өндөр өртөгтэй

Эрүүл мэндийн салбарыг цахимжуулах төсөл хэрэгжүүлсэн компанийг АТГ-т шалгуулна

Эрүүл мэндийн салбарыг цахимжуулах төсөл хэрэгжүүлсэн компанийг АТГ-т шалгуулна

МАН-ын эмэгтэй нэр дэвшигчдийг Х.Булгантуяа, АН-ынхыг С.Одонтуяа өнгөлөх үү?

МАН-ын эмэгтэй нэр дэвшигчдийг Х.Булгантуяа, АН-ынхыг С.Одонтуяа өнгөлөх үү?

Монгол улсын ерөнхий сайд асан “бохир” мөнгөөр Манхэттэн дүүрэгт тансаг сууцнууд худалдаж авсныг тогтоожээ

Монгол улсын ерөнхий сайд асан “бохир” мөнгөөр Манхэттэн дүүрэгт тансаг сууцнууд худалдаж авсныг тогтоожээ

Илон Маскийг худалдаж авснаас хойш АНУ-д Твиттерийн хэрэглэгчийн тоо 20 гаруй хувиар буурчээ

Илон Маскийг худалдаж авснаас хойш АНУ-д Твиттерийн хэрэглэгчийн тоо 20 гаруй хувиар буурчээ

АНУ-ын Вашингтон муж тайчигчдын хөдөлмөрийн эрхийг хамгаалах хуультай болжээ

АНУ-ын Вашингтон муж тайчигчдын хөдөлмөрийн эрхийг хамгаалах хуультай болжээ

ПАРИС 2024: Францад олимп дуустал онц байдал зарлалаа

ПАРИС 2024: Францад олимп дуустал онц байдал зарлалаа

2024:Даатгалаар эмчлүүлэх боломжтой хувийн эмнэлгүүдийн шинэчилсэн жагсаалт

2024:Даатгалаар эмчлүүлэх боломжтой хувийн эмнэлгүүдийн шинэчилсэн жагсаалт

Хятадын Хөлбөмбөгийн Холбооны тэргүүн асан авлигын хэрэгтээ бүх насаар хоригдох ял сонсжээ

Хятадын Хөлбөмбөгийн Холбооны тэргүүн асан авлигын хэрэгтээ бүх насаар хоригдох ял сонсжээ

Эрчим хүчний хараат байдлаас гаргая гэсэн дээр АНУ-ыг түших нь зөв байх

Эрчим хүчний хараат байдлаас гаргая гэсэн дээр АНУ-ыг түших нь зөв байх

 
 
 



​​​​​​​

Эхлэл · Бидний тухай · Редакцийн бодлого · Холбоо барих
​​​​​​​© 2011 - 2023 Бүх эрх хуулиар хамгаалагдсан Шуурхай.мн

​​​​​​​